Sự kiện được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Điểm cầu chính đặt tại trụ sở cơ quan Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, kết nối với hơn 400 điểm cầu của các đại học, trường đại học. Tham dự chương trình có Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; Thứ trưởng Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc; Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam Nguyễn Ngọc Ân.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc; Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam Nguyễn Ngọc Ân; Cục trưởng CNGCBQLGD Vũ Minh Đức; Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học Nguyễn Thu Thủy chủ trì chương trình
Chương trình còn có sự tham gia của lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo; lãnh đạo Công đoàn Giáo dục Việt Nam; lãnh đạo các cục, vụ thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo; đại diện các cơ sở giáo dục đại học, trường cao đẳng sư phạm.
Các đại biểu tham dự sự kiện tại điểm cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo
Tại Trường Đại học Vinh, Nhà trường đã tổ chức điểm cầu với sự có mặt của các đồng chí trong Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Giám hiệu; Chủ tịch Công đoàn, Bí thư Đoàn Thanh niên, Chủ tịch Hội Sinh viên, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh, Trưởng Ban Thanh tra Nhân dân; Trưởng các đơn vị cấp 2.
Đại biểu tham dự tại điểm cầu Trường Đại học Vinh
Buổi gặp mặt là dịp để giảng viên, cán bộ quản lý, nhân viên của các đại học, trường đại học nói lên tâm tư, nguyện vọng, những thuận lợi, khó khăn trong quá trình công tác.
Đây cũng là dịp để Bộ trưởng lắng nghe ý kiến phục vụ công tác quản lý, điều hành, hoàn thiện chính sách; đồng thời động viên, chia sẻ với đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý, nhân viên của các đại học, trường đại học.
Để chuẩn bị cho sự kiện, thông qua Công đoàn Giáo dục Việt Nam từ Trung ương đến địa phương, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiếp nhận hơn 6.500 ý kiến; trong đó có hơn 200 ý kiến từ các trường cao đẳng sư phạm và cơ sở giáo dục đại học.
Các ý kiến tập trung vào các nhóm vấn đề như: Tự chủ đại học và vai trò đội ngũ giảng viên trong thực hiện tự chủ đại học; nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ; chuyển đổi số trong giáo dục và thích ứng của các trường đại học với chuyển đổi số; cơ sở vật chất, quy hoạch mạng lưới...
Các ý kiến nêu trên cùng thông tin thu thập từ sự kiện là cơ sở quan trọng để Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục hoàn thiện các chế độ, chính sách, triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý, lãnh đạo phù hợp với thực tiễn.
Phát biểu tại buổi gặp mặt, Bộ trưởng bày tỏ vui mừng vì lần đầu tiên được gặp gỡ, trao đổi rộng rãi với các giảng viên, nhà khoa học công tác tại các trường đại học, cao đẳng trên cả nước. Hằng năm, trong các dịp nhất định, Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo có buổi họp, gặp mặt với các thầy cô là lãnh đạo các trường, là hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, chủ tịch hội đồng trường... hoặc gặp một số chuyên gia tham gia vào một số hoạt động chuyên môn của Bộ. Đây là lần đầu tiên Bộ trưởng gặp mặt phần đông các nhà giáo, nhà khoa học cả khối công và ngoài công lập.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu khai mạc
Bộ trưởng hy vọng, buổi gặp mặt hôm nay, cả hai phía - Bộ trưởng, Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo và các nhà giáo, nhà khoa học - có thể trao đổi thẳng thắn, bày tỏ ý kiến của mình về các vấn đề cùng quan tâm; những vấn đề nóng của ngành; những vấn đề vướng, khó của ngành, của các cơ sở giáo dục đại học; hoạt động nhà giáo trong cơ sở giáo dục đại học.
Vấn đề bày tỏ có thể liên quan đến giáo dục đại học nói riêng, vấn đề giáo dục nói chung, vì thầy cô vừa là nhà giáo, vừa là nhà khoa học, đội ngũ trí thức của cả nước, chuyên gia trong hầu hết các lĩnh vực. Bộ trưởng thông tin, Ban Tổ chức nhận được hơn 200 ý kiến, câu hỏi, thư trao đổi của thầy cô gửi về. Ngoài ra, cá nhân Bộ trưởng cũng nhận được hàng chục ý kiến qua email, tin nhắn bày tỏ quan tâm, chia sẻ; cả ý kiến mang tính chất vấn, kiến nghị.
Bày tỏ vui mừng vì các nhà giáo quan tâm đến cuộc gặp hôm nay, Bộ trưởng cho rằng: Các thầy cô còn nêu vấn đề, còn trao đổi, còn hỏi là còn đáng mừng. Sợ nhất là sĩ phu ngoảnh mặt với vấn đề của quốc gia, vấn đề giáo dục. "Xin sẵn sàng đón nhận ý kiến, sự quan tâm, tầm nhìn, trí tuệ của các thầy cô", Bộ trưởng chia sẻ. Vì thời gian có hạn nên Bộ trưởng cho biết chỉ có thể trao đổi trực tiếp được một số ý kiến; còn lại sau đó sẽ có cách trả lời theo nhóm các câu hỏi một cách phù hợp.
Báo cáo tổng hợp ý kiến giảng viên, cán bộ quản lý và nhân viên cơ sở giáo dục đại học, trường cao đẳng sư phạm, Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam Nguyễn Ngọc Ân cho biết: Để chuẩn bị cho chương trình, Công đoàn Giáo dục Việt Nam đã tổ chức tập hợp ý kiến của nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên đang công tác tại các cơ sở giáo dục, các trường học trên cả nước. Việc lấy ý liến được thực hiện trong tháng 6 và tháng 7/2023 với công cụ trực tuyến Google form và một số kênh khác.
Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam Nguyễn Ngọc Ân báo cáo tổng hợp ý kiến
Tổng số ý kiến Ban tổ chức chương trình nhận được là hơn 200 ý kiến, trong đó ý kiến của giảng viên là 144 giảng viên chiếm tỷ lệ 62,0%; nhân viên trường học là 51 chiếm 22,2%, còn lại là cán bộ quản lý.
Rất nhiều ý kiến phản ánh về thực trạng việc triển khai tự chủ hiện nay ở các trường đại học đã tạo động lực cho đội ngũ nhà giáo cố gắng nâng cao năng lực đáp ứng yêu cầu đặt ra. Đồng thời, thúc đẩy tính chủ động, sáng tạo, tính chịu trách nhiệm của các nhà trường.
Liên quan đến việc tạm dừng tăng học phí sinh viên đại học, các ý kiến bày tỏ trách nhiệm xã hội của các trường đại học, chia sẻ khó khăn với phụ huynh, sinh viên. Tuy nhiên, việc không tăng học phí nhưng vẫn tăng lương cơ bản theo lộ trình, cùng với việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị đáp ứng với yêu cầu đào tạo trong bối cảnh hiện nay, trong tương quan chung với khối ngoài công lập, với các trường cùng khối ngành trong khu vực và trên thế giới... đã làm cho các trường gặp rất nhiều khó khăn về nguồn kinh phí.
Rất nhiều ý kiến tán thành và bày tỏ sự cảm kích về việc tổ chức chương trình Bộ trưởng gặp gỡ nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành giáo dục. Nhiều ý kiến cho rằng: Đây là cơ hội để giáo viên được biết rõ, được hiểu thêm một cách chính thống các thông tin về công việc, các quan điểm chỉ đạo của ngành, các lý giải về khoa học giáo dục trong tiến trình đổi mới.
Đặc biệt, hy vọng chương trình tạo cơ hội cho giáo viên cả nước hiểu thêm về cách làm mới, cách làm hay, những sáng tạo của đồng nghiệp trong quá trình đối mặt với những thách thức, khó khăn của đổi mới giáo dục, trước những yêu cầu của xã hội, trong bối cảnh đa dạng hóa thông tin như hiện nay.
Nhiều ý kiến phản ánh thực trạng việc tổ chức dạy học và quản lý ở các cơ sở trường học hiện nay; những khó khăn bất cập, những đề xuất giải quyết, tháo gỡ và những câu hỏi đặt ra với Bộ trưởng.
Cụ thể, trong nhóm vấn đề liên quan đến chế độ chính sách đối với giáo dục đại học: Số đông các ý kiến phản ánh thu nhập của giảng viên các trường đại học, đặc biệt là giảng viên trẻ khối trường đại học sư phạm còn thấp so với mặt bằng chung của xã hội, dẫn đến tình trạng giảng viên không yên tâm công tác. Hiện tượng giảng viên có trình độ cao bỏ việc ở trường công, chuyển công tác ra các trường ngoài công lập với thu nhập cao hơn đang diễn ra ngày càng nhiều...
Bên cạnh đó, các ý kiến bày tỏ mong muốn có phụ cấp đứng lớp và phụ cấp thâm niên đối với nhà giáo chuyển sang làm cán bộ quản lý; chế độ phụ cấp thâm niên đối với cán bộ nhân viên khối phòng ban trong các trường đại học. Đề nghị sửa đổi một số điểm của Thông tư 08 về tính chế độ cho cán bộ công đoàn cơ sở giống như tính phụ cấp của tổ trưởng chuyên môn nhằm động viên cán bộ công đoàn trong các trường học.
Trong nhóm vấn đề liên quan đến định hướng phát triển ngành Giáo dục phù hợp với cách mạng 4.0 và chuyển đổi số: Nhiều ý kiến mong muốn được Bộ trưởng chia sẻ chiến lược để đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, chương trình, phương thức, phương pháp giảng dạy, thi cử, kiểm tra, đánh giá ở bậc giáo dục đại học theo hướng hiện đại, hội nhập quốc tế; thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; về định hướng phát triển và quy hoạch mạng lưới cơ sở đào tạo các trường sư phạm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, văn hóa xã hội... trong tương lai.
Việc phát triển các ngành đào tạo theo chuẩn chất lượng cao sẽ được Bộ Giáo dục và Đào tạo định hướng như thế nào để chương trình học đảm bảo mạnh về lượng, chuyên về chất. Giải pháp nào nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên trong thời gian tới, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về công nghệ thông tin, công nghệ số. Vấn đề sở hữu trí tuệ, khai thác và quản lý các sản phẩm khoa học công nghệ... là những nội dung được các giảng viên quan tâm nêu ý kiến trong chương trình.
Trong nhóm vấn đề về tự chủ đại học, các ý kiến quan tâm và mong muốn Bộ có cơ chế để các nhà trường vận hành tự chủ và vai trò của giảng viên trong tự chủ về học thuật, nâng cao năng lực giảng dạy, nghiên cứu khoa học trong thời gian tới, trong bối cảnh chuyển đổi số... Định hướng trong giảng dạy, NCKH cũng như vai trò giảng viên là công đoàn viên trong thời gian tới được các nhà giáo quan tâm.
Một số ý kiến nêu vấn đề không nên dùng điểm học bạ xét tuyển đại học, cao đẳng vì không đảm bảo chất lượng; tỷ lệ sinh viên ra trường làm không đúng ngành được đào tạo cao - đề nghị Bộ trưởng quan tâm và có giải pháp; có hướng dẫn cụ thể đối với công tác NCKH; phân quota thêm các đề tài NCKH để giảng viên thực hiện... và mong muốn Bộ có giải pháp về các vấn đề này để nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học trong các trường đại học.
Phát biểu tại chương trình, TS. Đinh Ngọc Thắng, Hiệu trưởng Trường Khoa học Xã hội và Nhân văn Trường Đại học Vinh đặt quan điểm: Việc nêu gương nhà giáo hết sức quan trọng.
TS. Đinh Ngọc Thắng, Hiệu trưởng Trường Khoa học Xã hội và Nhân văn Trường Đại học Vinh (áo trắng, thứ 2 từ bên phải sang)
Với chủ đề "tôn sư trọng đạo", TS. Đinh Ngọc Thắng đã nêu ý kiến gửi đến Bộ trưởng: Đào tạo và bồi dưỡng giảng viên là vấn đề lớn nhưng tôi sẽ nhìn nhận từ khía cạnh tự đào tạo, tự bồi dưỡng, tự rèn luyện đạo đức nhà giáo.
Thứ nhất, trong các chương trình đào tạo, bồi dưỡng giáo viên cần lồng ghép đào tạo bồi dưỡng truyền thống của dân tộc Việt Nam, trong đó có truyền thống "tôn sư trọng đạo". Việc bồi dưỡng giúp lan tỏa giá trị truyền thống của cha ông trong môi trường sư phạm.
Thứ hai, các chủ trương, quyết sách lớn của Bộ Giáo dục và Đào tạo cần gắn liền với sứ mệnh của những người đã lựa chọn nghề giáo. Hiện nay, những người lựa chọn nghề giáo đang gặp khó khăn, trở ngại trong đó có áp lực nghề nghiệp, áp lực thu nhập. Tuy nhiên, nếu xem sứ mệnh đó là lựa chọn của mình thì các thầy cô giáo đều có thể vượt qua khó khăn này.
Thứ ba, vấn đề nêu gương nhà giáo cũng hết sức quan trọng. Việc nêu gương phải kịp thời chính xác.
TS. Đinh Ngọc Thắng chia sẻ 3 việc cần làm trong nêu gương nhà giáo. Đầu tiên, cần nêu gương cán bộ quản lý giáo dục vì họ thể hiện sự hội tụ, đoàn kết trong cơ sở giáo dục. Tiếp đó là nêu gương các thầy cô giáo vì họ là tấm gương gần gũi nhất với người học. Cuối cùng là nêu gương những người làm việc gián tiếp tại các cơ sở giáo dục. Bởi lẽ, nhà trường là một thể thống nhất, trong nhà trường không chỉ có tấm gương của nhà giáo mà còn có các nhân viên giáo dục, góp phần xây dựng giá trị của một cơ sở giáo dục.
TS. Đinh Ngọc Thắng nhấn mạnh, nếu làm tốt công tác nêu gương các nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên giáo dục tiêu biểu, sẽ góp phần nâng cao hiểu biết, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ lựa chọn nghề giáo.
Nhắc đến trong dự thảo Luật Nhà giáo dục có nội dung "mỗi nhà giáo có sứ mệnh giáo dục con người", TS. Đinh Ngọc Thắng chia sẻ đây là nội dung giá trị, thiết thực. Nếu dự thảo trên được thông qua sẽ mang lại lợi ích to lớn, giá trị quan trọng trong việc ươm mầm và đào tạo giáo viên.
TS. Đinh Ngọc Thắng đề nghị ngành Giáo dục cần tiếp tục tăng cường đào tạo, bồi dưỡng các truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đặc biệt cần phát huy truyền thống "tôn sư trọng đạo".
Trao đổi với ý kiến phát biểu của TS. Đinh Ngọc Thắng, Bộ trưởng khẳng định đây là vấn đề rất hệ trọng. Các trường đại học sư phạm trong chương trình đào tạo có thời lượng cho nội dung này, nhưng với tất cả nhà giáo, quan trọng là yếu tố tự rèn luyện, tu dưỡng, trau dồi, không chỉ trông chờ lồng ghép vào một vài chương trình giáo dục có tính chất ngắn hạn. Ở giáo dục đại học, không chỉ là đạo đức nhà giáo, đây còn là đạo đức của nhà khoa học, của người làm nghiên cứu.
TT. ĐHV